رویکردی اسلامی به طراحی مدل ساختارمند نظام آموزش معماری

با توجه به اهمیّت دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی در حوزه های مختلف پژوهشی، آموزشی و تخصصی، یا به عبارتی تولید، انتقال و کاربردی نمودن علم، ضرورت پرداختن به مدل ساختاری آموزش همواره مورد تأکید بوده است. این امر در برنامه‌ریزی رشته‌های هنری، که نیاز به ارتقاء توانایی و خلاقیت فردی دانشجویان دو چندان است، از حساسیت ویژه‌ای برخوردار می‌گردد. در این مقاله پنج شاخصه‌ی اصلی نظام آموزشی عالی یعنی: دانشجو، استاد، نظام آموزشی پژوهشی، امکانات و شرایط آموزش پژوهشی، مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. در راستای تحلیل وضعیت نظام آموزش فعلی، ساز و کار ارزیابی آن بر اساس ضابطه‌های بیرونی و تعریف استاندارد متناسب با اهداف و مقاصد جامعه امروز و نیز ارزشیابی آن بر اساس ملاک‌ها و معیارهای مقایسه‌ای، صورت می‌پذیرد تا بتوان از نتایج آن برای تعیین و تبیین دروس و سرفصل‌هایی با اهداف تحصیلی تخصص محور، آموزش محور و پژوهش محور استفاده نمود. با توجه به مشخص بودن استراتژی و سیاست‌گذاری‌های اصلی نظام آموزش عالی ایران، که تأکید آن بر به روز بودن، اسلامی بودن، پویا بودن و بومی بودن است، چنین به نظر می‌رسد که اسلامی و یا بومی نمودن آموزش عالی به عنوان اصل آغاز کننده برای فرآیندی پویا می‌باشد که متفاوت است از ضوابط در نظر گرفته برای خروجی‌های یک نظام آموزشی. از این‌رو بررسی و تحلیل تاریخی ارتباط میان علم، هنر و دین برای روشن نمودن وجوه اشتراک و تفاوت آن‌ها می‌تواند بستر پژوهشی مناسب در توشه‌اندوزی از این رهگذر باشد که از طریق روش تحقیق مشابه‌سازی به کنکاش ابعاد دقیق و علمی آن پرداخته خواهد شد. در این پژوهش ضمن معرفی سه مقطع اصلی تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای معماری در دانشگاه و مواجهه نظام‌های آموزشی مختلف آنها از منظر اهداف، ساختار، رسالت و ...، به لزوم سیاست‌گذاری مناسب بر اساس جهان‌بینی اسلامی در برنامه‌ریزی آموزشی اشاره خواهد شد.